Van trekschuit tot F 16
De F16 is weer actueel in het nieuws. Veel mensen denken nu direct aan de F16 vliegtuigen die actief gaan zijn in de oorlog, niet vreemd want ook daar is binding mee met onze regio en Zwijndrecht. Vliegtuigbouwers hier hebben aan dit vliegtuig in Papendrecht meegebouwd maar dit keer bedoel ik die niet. Ik bedoel eigenlijk het nieuwe fietspad wat vanuit de regio Rotterdam naar Dordrecht te fietsen is en waar nogal veel aandacht voor is geweest, lees ook de artikelen bij ons op het net. De F 16, het hoge snelheid fietspad is vergelijkbaar met de rijksweg A 16 = F 16 om de naam eens te verklaren.
De verbindingen tussen de regio s hebben in de geschiedenis nogal eens voor ophef gezorgd want, zo goed als alles nu gaat zo ging het vroeger niet. Steden en daarmee de wegen daartussen waren niet altijd zo goed verbonden alhoewel vanuit de oudheid wegen voor het eerst gepland werden door de oude Perzen, wegenaanleg is dus eigenlijk een wet van meden en Perzen.
Voordat dit actueel werd in ons gebied is er heel wat water door de maas gestroomd en is het eerder een volk als de romeinen die zich met infrastructuur bezig hielden en hier introduceerden. In Nederland kan je aardig terugvinden hoe de Romeinen liepen waarbij ons gebied het wat lastiger is te traceren door alle overstromingen in de eeuwen er na.
Wat wel te volgen is , is de ontwikkeling door de eeuwen heen binnen alle staatsrechtelijke structuren. Het is wel eens de vraag of U weet waar wie eigenlijk overgaat als het de weg betreft. Wie de laatste weken door Zwijndrecht rijdt wordt er wel eens simpel van wat met alle wegwerkzaamheden. Die rot gemeente doet maar want die is tenslotte verantwoordelijk. Dat klopt tegenwoordig is de gemeente verantwoordelijk maar op een aantal plekken is dat nog maar twintig jaar.
Met de geschiedenis van de Zwijndrechtse waard zie je dan ook hoe er een wegen netwerk ontstaat. Na de bedijking in 1331 ontstaat er een verkaveld gebied, een polder, waar door de drooglegging een netwerk van lokale wegen ontstaat. Dat zijn dan vooral karresporen en wegen die niet echt op elkaar aansluiten. Er is veel verkeer middels zeilboot en trekschuit over de rivier en vervoer van personen gaat met de postkoets. Er worden snelheden gehaald van 7 tot 8 kilometer per uur.
Als je nagaat dat post rond 1700 in drie dagen tijd van Amsterdam naar Parijs ging dan kan je nagaan dat dit snel is in vergelijking met nu, uiteraard email niet meegerekend. Post mocht echter niet per postkoets vervoerd worden vanwege de slijtage en congestie op het traject. Tussen Amsterdam en Dordrecht werd op last van het hoogheemraadschap vaak zat de weg afgezet vanwege de onbegaanbaarheid van de weg.
Wegen zijn vooral klei en zandwegen en het internationale postnetwerk Amsterdam Parijs leidt vanaf het Kralingse veer naar Heerjansdam en wordt daar overgezet naar Kuipersveer. Omdat veel verkeer over de dijk gaat moeten de waterkeringen door gehoefslaagden onderhouden worden. Gehoefslaagden zijn de eigenaren van de grond waarop de waterkering ligt. Het is dus een particuliere aangelegenheid om de weg te onderhouden.
Gaandeweg worden de verplichtingen in de waard verder aangepast. Iedere onderhoudsplichtige van Bijvoorbeeld het zandpad oostendam Zwijndrecht moet een zanddepot hebben. Bij nalatigheid van onderhoud treed het dijkcollege op. Uiteindelijk wordt dat Bastiaan de Gelder uit H I Ambacht in de 18e eeuw noodlottig en wordt failliet verklaard waardoor hij zijn huis erf en boomgaard verliest. Voor de overige gehoefslaagden is het dan duidelijk wat hen te doen staat.
Het is echter niet het dijkcollege die de regels op de weg vaststelt maar het college van baljuw en mannen van de hoge vierschaar van Zuid Holland deze bepalen het verkeersreglement. Maar ook het stoppen bij herbergen waarvoor passagiers zelfs toestemming moeten vragen om uit te stappen. De regelementen gaan zover dat de bestemming van Rotterdam naar de Blauwpoort in Dordrecht leidt met het verbod om in Zwijndrecht uit te stappen.
Zo gaat dat door de eeuwen heen maar het mooiste is nog dat men later met tolwegen gaat werken en er op het traject Rotterdam Dordrecht vier tolplekken zijn waarbij de laatste op de Rotterdamseweg vlak voor de dijk. Herberg de Swaan profiteert daar het meest van want de mensen stappen daar uit parkeren hun paarden en koetsen en gaan van daaruit het veer over en hoeven dan geen tol voor dit laatste stuk te betalen. De tollenaar repareert ook wagens en de uitbater van de herberg verzorgt de paarden.
Gaandeweg ontstaat er verzet uit de verschillende plaatsen tegen de tol maar die wordt telkens in het nadeel van de gemeenten beslecht. Uiteindelijk heeft Zwijndrecht intern het meeste last er van en koopt de tol af bij de minister van financiën en betaalt nog heel lang het gederfde bedrag aan de staat, zelfs tot na de periode dat de tol in 1900 is afgeschaft.
De langeweg, de Rotterdamseweg, de rijksstraatweg is het traject van de tol met een uitgebreide geschiedenis. Nu steken we geld in de wegen voor een veelvoud van bedragen een eeuw eerder met het doel om een andere mobiliteit te stimuleren en laat de staat vliegtuigen F16’ vliegen boven het gebied waar het denken en de aanleg van infrastructuur begon.
De Swaan is er nog maar dan in de vorm van de Vergulde Swaen, de oudheidskamer van Zwijndrecht. Een stuk historie is hierin nog terug te vinden en wie zijn auto daar parkeert moet nu ook tolgeld betalen. Parkeer hem dus net voor de tol en u bent dan vrijgesteld van tol in de vorm van parkeergeld en kan lopend het veer ( de waterbus) over naar Dordrecht genieten van de historische binnenstad of verder varen met de waterbus naar Rotterdam net als eeuwen geleden maar met de snelheid van nu.
