Zwijndrecht oud en nieuw

28 december 2009 door Willem Schneider

 

Het was weer even tobben de laatste week voorafgaand aan een witte kerstmis. Tobben viel eigenlijk wel mee, we waren het gewoon niet meer gewend. Dat is misschien wel het meest tekenend als we terug kijken in de tijd. Zwijndrecht en Ambacht gaan meer samen werken was het nieuws voor de Zwijndrechtse waard. Samen met mijn Ambachtse collega hebben we daar vaker aandacht aan besteed. Waren we eigenlijk dan al lang niet meer aan elkaar gewend? We doen toch over en weer boodschappen wonen in de zelfde waard, regio, provincie en vaderland binnen Europa op deze wereld?. Het is mens eigen. Als je moeilijk bereikbaar naar elkaar kan zwaaien dan is dat minder bedreigend dan dat je elkaars hand kan schudden en kan samenwerken. Een Europees voorbeeld zijn Frankrijk en Duitsland, twee landen die ook een duidelijk stempel gedrukt hebben op de ontwikkeling van Nederland. Er zijn veel uitdrukkingen en spreekwoorden op los te laten dat mensen elkaar niet kunnen velen of dat ze kort nadat beslissingen zijn genomen er spijt van hebben. Het is nu ook de tijd van goede voornemens en zie hoe lang die stand houden. Voor Zwijndrecht en Ambacht denk ik dat dit nu geleidelijk aan wel blijft. Wie na 7oo jaar samenwonen elkaar nog niet vertrouwd moet toch eens gaan nadenken over je eigen identiteit binnen de wereld. Ik voel me verbonden met de wereld en heb vanuit de oude Grieken en Egyptenaren zelfs geleerd mij verbonden te voelen met het universum. Maar daar sneeuwt het niet en loop ik niet in de vrieskou.

Het was wel een geglibber op alle wegen waar ik in onze regio ook reed -en wie daar ook voor het schoonmaken verantwoordelijk was- het bleef uitkijken. Zwijndrecht strooide zelfs met suiker op de straat maar dat zoete mijn beeld niet van de winter. Wel zag ik net als in het verleden weer kinderen van de dijk af sleeden en dat gaf een fijn gevoel. Ik weet nog goed te herinneren hoe vaak we sneeuw hadden en hoe weinig wegen werden schoongemaakt. Als jongere fietste ik met kranten achterop door de sneeuw over bevroren wegen maar echt heel streng heb ik nooit meegemaakt. Daarmee bedoel ik een dichtgevroren rivier waar oudere Zwijndrechtenaren mij altijd mee  bestookten als ik het over koud had. Omdat ik de laatste tijd bezig was met het opzoeken van allerlei oude documentatie kwam ik ook de bevroren rivieren tegen. Een van die momenten was 1956. Een prachtig plaatje van een sleper van de firma broedertrouw die zwaar ploegend door het ijs zich een weg baande naar zijn thuishaven in Zwijndrecht. Het plaatje toonde  wel veel ijs maar op dat moment was de rivier niet helemaal dichtgevroren. Een plaatje van zo een dertig jaar eerder liet dat wel zien. Een compleet dichtgevroren rivier waar veel mensen ijspret op beleefden. De rivier was zelfs zo hard opgevroren dat het mogelijk was om met voertuigen over het ijs te gaan naar Dordrecht.

Dat zijn twee periodes in tijd waarin mensen nog met een kachel gestookt met kolen hun huis moesten verwarmen en waarbij onze huidige luxe schraal afsteekt. Als we er nu niet uit willen dan bestellen we onze spullen toch via internet. Wereldwijd wordt dan alles thuisbezorgd en er zijn dan plots geen grenzen meer net zoals een bevroren rivier plots een brug vormt waarvoor het eerst een obstakel was. Sneeuw en ijs horen bij onze wereld die door de opwarming steeds verder wegtrekt. Toch is het slechts 12.000 jaar geleden dat de laatste ijstijd wegtrok uit onze regio en er de heerlijkheid van maakte zoals we die nu hebben gecultiveerd. Bij mijn zoektocht door de archieven zie je hoe wij deze regio gecultiveerd hebben. Waren er 90 jaar geleden nog volop molens in bedrijf en was de Ringdijk bebouwd met huizen en buitendijkse bedrijven dan zien we nu dat het volledig wonen is waarbij de bedrijvigheid  zich net als een ijstijd steeds verder terugtrekt.

De molen Landzicht in de Emmastraat stond naast de gasfabriek waar ook de glasfabriek naast gevestigd was. Terwijl de rijstpelmolen Rozenburg op de dijk zijn werk deed totdat deze door de stoomtechniek vervangen werd. Ook de molen Welgelegen naast de watertoren ( of liever omgekeerd)  verdween na lange tijd dienst gedaan te hebben voor de firma van Epenhuysen. Deze molen werd ook wel de Dikke molen genoemd. Al die bedrijvigheid is langzaam maar zeker verdwenen of naar een ander bedrijventerrein verplaatst om plaats te maken voor woningbouw. Alleen het waterleidingbedrijf is nog actief maar haalt tegenwoordig zijn water uit Dordrecht onder de rivier door. De rijstpellerij is als laatste groot bedrijf zo een tien jaar geleden gestopt op deze locatie. De rijstpellerij was en is nog steeds een mooi voorbeeld van een internationaal bedrijf waarbij je ziet dat Zwijndrecht altijd internationaal geörienteerd was. Het zou toch vreemd zijn als je de geschiedenis beziet dat binnen de Zwijndrechtse waard geen samenwerking zou kunnen bestaan. Het gevoel van verlies van identiteit is altijd het onderbuik gevoel wat leeft.

Zoals ik de Zwijndrechtse waard ken met zijn vele geestelijke stromingen verbaast het mij wel eens dat mensen bang zijn voor het verlies van die specifieke identiteit. Internationale bedrijven die zich vestigen zich of ontstaan er maar ondanks dat de angst voor het verlies aan respect  voor eigen identiteit. Binnen de kerkscheuringen en afsplitsingen die ik heb meegemaakt dacht ik altijd dat mensen gewoon met elkaar door een deur konden. Al snel heb ik geleerd dat dit niet het geval was. Begrepen heb ik het nooit  maar geaccepteerd wel en dat scheelt heel veel. Door kennis te nemen van die geschiedenis kom ik tot een steeds beter inzicht. Ik heb kennis van voor de Egyptenaren, Grieken, hun geloof, gebruiken opgedaan en heb daaruit veel parallellen kunnen trekken naar de huidige geschiedenis. Als ik de kerkgeschiedenis lostrek van de gewone geschiedenis kan ik uitstekend  praten met mensen van verschillende denominaties en zijn we het er over eens dat het verlies aan oude gebouwen of gemeenschapszin iets is wat ons bind. Als er sneeuw op straat ligt dan helpen we elkaar maken onze straatjes schoon en mopperen als vanouds over het weer wat ons altijd verbind. Sneeuw, regen of zonneschijn er over praten vinden we fijn.

Ik wens behalve wereldvrede, iedereen veel inzicht toe vanuit historisch oogpunt maar ook veel warmte en liefde met respect voor ieders gedachtegoed en hoop dat het eindejaarsfeest in voorspoed mag verlopen om mooi en voorspoedig in 2010 te over te gaan.

 

Gerelateerde straten:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.